Ở
Việt Nam từ nhiều năm nay sự xuống cấp về mặt đạo đức xã hội đã lan vào
trong môi trường giáo dục, vào các ngôi trường, lớp học, tác động đến
người thầy đứng lớp và các em học sinh, sinh viên.
Nhiều
hiện tượng tiêu cực ngang nhiên tồn tại như nạn quay cóp trong các kỳ
thi, nạn chạy điểm, “gạ tình lấy điểm”, mua bằng… Hình ảnh người thầy và
mối quan hệ giữa thầy trò nhìn chung không còn thiêng liêng như xưa,
ngược lại vết đen của những vụ thầy đánh trò, trò đánh thầy, thầy có
quan hệ tình dục với trò, thậm chí cưỡng bức trò… đã làm hoen ố môi
trường giáo dục vốn tôn nghiêm.
Trước
sự xuống cấp chung đó, không ngạc nhiên khi một bộ phận giới trẻ bây
giờ có những lời nói, hành vi khiến người lớn nhiều khi phải choáng.
Choáng vì lời ăn tiếng nói, hành vi ứng xử của một số học sinh trong “thế giới ảo”
Báo Giáo dục Việt Nam ngày 10.1 có bài “Phẫn nộ giới trẻ chửi người thân trên facebook”
nói về hiện tượng một số bạn trẻ khiến cộng đồng mạng phẫn nộ vì đã lên
facebook chửi người thân với những lời lẽ hết sức thô tục, hỗn hào;
xưng tao, gọi bố mẹ ông bà bằng mày, bằng đủ thứ từ thô tục, chỉ vì
những lý do nhỏ nhặt như bị bố mẹ mắng, không cho tiền mua điện thoại
hoặc xúc phạm đến… thần tượng sao Hàn của mình. Cá biệt có trường hợp
hai bạn trẻ tông xe vào một cụ già khiến cụ bị thương nặng rồi qua đời,
mà còn lên mạng báo tin bằng những từ ngữ hết sức vô cảm…
Báo
chí cũng báo động về nạn văng tục online của một số bạn trẻ. Trên nhiều
trang mạng xã hội, việc nhiều bạn trẻ thả sức comment “bẩn” về một nhân
vật, một hiện tượng nào đó không phải là hiếm. Chẳng hạn, với một ca
sĩ, diễn viên, người mẫu…mà các bạn trẻ không ưa, các bạn còn lập ra
“Hội những người ghét ca sĩ A, người mẫu B” và tha hồ chê bai, “ném đá”.
Với những ca sĩ, người mẫu được yêu thích, cũng không ít trường hợp fan
của ca sĩ này chửi bới fan của ca sĩ kia hoặc sẵn sàng thóa mạ những ai
không thích thần tượng của mình, thóa mạ cả ca sĩ khác để đề cao thần
tượng v.v…
Bài “Học sinh dùng điện thoại đe dọa giáo viên qua facebook”
trên VietnamNet ngày 13.1 nói về hiện tượng một số em học sinh dùng
điện thoại di động chụp ảnh thầy cô trong những phút hớ hênh, tư thế
không đẹp mắt chẳng hạn, để tung lên mạng, “tống điểm” thầy cô. Cũng có
những trường hợp học sinh ghét thầy cô, lên facebook lập hội nói xấu
người đó. Báo Giáo dục Việt Nam ngày 19.1 có bài “Nữ sinh Hà Nội gọi cô giáo là… đồ quái vật”.
Mới đây, câu chuyện một học sinh lớp 8 trường THCS Lý Tự Trọng (Tam Kỳ, Quảng Nam) bị đuổi học 1 năm vì chế lại lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến”
của Hồ Chí Minh để ra “tuyên ngôn” kêu gọi học sinh chống lại thầy cô,
đã làm nóng dư luận. Phần đông mọi người không chấp nhận hành động xúc
phạm thầy cô của em học sinh này, nhưng cũng cho rằng việc đuổi học 1
năm là hơi nặng. Cuối cùng, được sự bảo lãnh của Đoàn phường An Xuân
cùng với Đoàn trường THCS Lý Tự Trọng, em học sinh này đã được đi học
lại.
Choáng vì lời ăn tiếng nói, hành vi ứng xử của một số học sinh trong đời thực
Có
một dạo báo chí Việt Nam liên tiếp đưa tin về các trường hợp học sinh
đánh nhau, đặc biệt là nữ sinh. Nếu vào google gõ mấy chữ “nữ sinh đánh
nhau” sẽ cho ra hàng loạt kết quả, kể cả những video clip do chính các
em đánh nhau và quay lại, tung lên mạng hoặc do các em khác quay. Các em
đánh nhau dã man không khác gì đòn thù, rồi còn lột áo để làm nhục
trước đám đông. Dư luận còn phẫn nộ hơn nữa khi có những video clip cho
thấy trong khi các em đánh nhau, những em khác đứng ngoài thản nhiên
nhìn, không can ngăn, thậm chí còn cổ vũ. Hiện tượng này cho đến nay vẫn
tiếp tục xảy ra.
Báo Giáo dục Việt Nam ngày 30.7.2012: “Phẫn nộ khi xem clip nữ sinh bị lột áo, bị đạp nhiều lần vào đầu”. Bài báo cho biết: “Clip
có độ dài gần 6 phút, một nữ sinh đeo khăn quàng đỏ bị ba nữ sinh khác
giật tóc, ấn đầu xuống đất, chửi bới, đấm, đạp hàng trăm lần vào đầu,
vào mặt. Điều đáng chú ý là hai trong số ba thủ phạm của vụ hành hung
cũng mặc đồng phục như nữ sinh bị đánh.” Độ tuổi của các em nữ sinh này khoàng lớp 7, lớp 8.
Báo VietnamNet ngày 24.1: “Nữ sinh bị đánh hội đồng đến mê man, hoảng loạn”.
Nạn nhân là nữ sinh lớp 10 trường THPT Nguyễn Đình Liễn thuộc xã Cẩm
Huy, huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) bị một nhóm nữ sinh “đàn chị” đánh hội
đồng đến bất tỉnh, phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu
nhiều ngày.
Báo Tin tức online ngày 22.1 “Một nữ sinh vung dao với hai người bạn: Cảnh báo nạn bạo lực học đường”,
kể lại một vụ xô xát giữa các em học sinh nữ trường THPT dân lập Đồi
Ngô, huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Một em đã rút dao đâm hai em khác
khiến một trong hai em tử vong, em còn lại bị thương nặng.
Điều
đáng nói, như bài báo phản ánh, là tình trạng học sinh ở đây cả nam cả
nữ, đánh nhau như cơm bữa nhưng chẳng thấy CA, bảo vệ, hay thầy, cô giáo
nào can ngăn. Khi hai học sinh bị thương cũng tự đèo nhau bằng xe máy
đến bệnh viện, “không có thầy cô giáo hay bảo vệ trường ra giúp gọi taxi đi BV tỉnh”, và “vụ
việc xảy ra cách cổng trường chỉ khoảng 20m, đúng vào giờ tan học nhưng
phải đến buổi chiều, khi học sinh của mình là em Thân Thị Hồng Hà tử
vong tại BV, lãnh đạo trường THPT dân lập Đồi Ngô mới biết.”
Báo Lao động phải đặt câu hỏi “Sao mãi thờ ơ?” trước
tình trạng bạo lực học đường gia tăng nhưng không thấy có cơ quan, ban
ngành nào đứng ra nhận trách nhiệm cũng không nghiên cứu,tìm giải pháp
ngăn ngừa, khắc phục…
Nữ sinh đã vậy, nam sinh cũng không kém: “Bất bình hình ảnh nam sinh dùng ghế ‘phang’ bạn tại lớp” (Soha/ Infonet), “Một tháng, ba vụ sinh viên đánh nhau đến chết” (báo Giáo dục Việt Nam)…
Bên
cạnh chuyện đánh nhau, đôi khi dùng dao đâm nhau dẫn đến tử vong là
những hiện tượng sa sút về đạo đức khác: Nào đánh bài trong lớp “Lộ clip Hs cấp 2 đánh bài ăn tiền, văng tục trong lớp” (Infonet), cho vay nặng lãi “Bắt nhóm sinh viên cho vay nặng lãi, cưỡng đoạt tài sản”
(Báo Dân Trí)… Đó là chưa kể đến tình trạng yêu đương, quan hệ tình dục
sớm ở giới trẻ ngày nay. VN từ lâu nay đã bị xếp vào một trong những
nước có tỷ lệ nạo phá thai rất cao, trong đó tỷ lệ nạo phá thai ở lứa
tuổi vị thành niên cao nhất khu vực v.v…
Lý
giải tất cả những hiện tượng này như thế nào? Đã có rất nhiều ý kiến,
bài viết của các nhà báo, nhà giáo, nhà tâm lý học, xã hội học về hành
vi ứng xử quá kém của một bộ phận giới trẻ Việt Nam ngày nay. Các nguyên
nhân cũng đã được đề cập đến, như do môi trường xã hội có quá nhiều cái
ác cái xấu đã tác động đến các em; do nền giáo dục Việt Nam chỉ biết
dạy chữ mà không chú trọng dạy người, chỉ biết nhồi nhét kiến thức cốt
để đi thi mà không giáo dục cho các em phần tâm hồn, nhân cách, triết lý
sống cao đẹp; nhiều gia đình quá bận rộn, phó thác mọi chuyện dạy dỗ
con cái cho nhà trường…
Bản
thân các thầy cô nhiều khi chưa là tấm gương tốt cho các em về mặt nhân
cách, ứng xử với các em không được hay, thậm chí xúc phạm, không tôn
trọng quyền con người đối với các em…Đặc biệt trong năm 2012 vừa qua,
hàng loạt vụ học sinh tự tử có nguyên nhân từ cách ứng xử của thầy cô
cũng như mối quan hệ chưa tốt giữa thầy cô và học sinh.
Người
lớn, xã hội choáng khi được nghe/đọc/chứng kiến những hành vi ứng xử tệ
hại của giới trẻ, kể cả đâm chém nhau, hay yêu đương sớm, phá thai…
Nhưng thật lòng mà nói, cứ nhìn trẻ con, thanh thiếu niên ở các nước dân
chủ, phát triển, mới thấy trẻ con, thanh thiếu niên Việt Nam quá thiệt
thòi, khổ sở vì bị nhiều sức ép mà lại ít được cảm thông, hướng dẫn đúng
cách.
Đi
học, chẳng hạn, với trẻ con, học sinh các nước là niềm vui, còn ở Việt
Nam ngay từ khi mới vào lớp một đã phải học miệt mài, suốt thời tiểu
học, trung học cứ thế mà “cày” ở trường, rồi ở lớp học thêm, học không
có mùa hè không có thời gian nghỉ ngơi, giải trí, không có tuổi thơ…
Chương trình thì nặng nhưng đến hơn một phần ba là những kiến thức
“chết”, kiến thức vô bổ hoặc lạc hậu.
Từ
người lớn trong gia đình cho đến thầy cô ở trường vẫn chưa thật sự tôn
trọng học sinh như những con người. Nhiều thầy cô không thích hoặc không
cho phép học sinh nói khác với ý mình, với sách giáo khoa. Có một số
thầy cô còn đánh đập học sinh (ở lứa tuổi mẫu giáo, tiểu học), xúc phạm
các em (lứa tuổi ở bậc trung học)… khiến các em bị ức chế, dẫn đến những
hành vi như lên mạng nói xấu thầy cô, thậm chí phản ứng, đánh lại thầy.
Xã hội thì toàn những sự bất công phi lý, dối trá, nói một đằng làm một nẻo, cái xấu cái ác nhan nhản khiến các em mất lòng tin.
Một
thế hệ thiếu vắng niềm tin, không có lý tưởng, (ngoại trừ lý tưởng phải
học cao, đỗ đạt, để làm vui lòng cha mẹ, người thân và có cuộc sống tốt
hơn cho bản thân), đa phần không quan tâm đến thời cuộc, đến tình hình
chính trị xã hội của đất nước (vì nếu có quan tâm thì chỉ mang họa vào
thân (!), không được hướng dẫn đúng cách và trang bị những kiến thức
nhân văn, triết lý sống cao đẹp, kỹ năng sống… nên lạc loài, ngông
nghênh cũng là điều dễ hiểu.
Nhìn
vào giáo dục Việt Nam, nhìn vào giới trẻ Việt Nam – tương lai của đất
nước, để thấy rằng nếu một ngày nào đó chế độ cộng sản ở Việt Nam sụp
đổ, một trong những thách thức lớn hơn việc xây dựng lại đất nước rất
nhiều lần và cũng mất thời gian hơn rất nhiều lần, đó là xây dựng lại
toàn bộ hệ thống giáo dục, xây dựng lại con người.
(Blog Song Chi)
0 $type={blogger}:
Đăng nhận xét